Kwaliteit is geen afdeling — het is een mindset. Toch is kwaliteitsborging (QA) voor veel organisaties nog steeds een uitdaging. Procedures worden niet altijd gevolgd, afdelingen zien QA als extra werk en management vraagt zich af of het écht wat oplevert. Herkenbaar?
In deze ultieme gids duiken we diep in wat QA écht inhoudt, waarom het zoveel meer is dan ‘regels naleven’ en hoe je elk niveau binnen je organisatie meekrijgt, van operator tot boardroom. Aan de hand van praktijkvoorbeelden, inzichten van QA-managers en data uit een onderzoek onder onze volgers 12.000+ bespreken we niet alleen de theorie, maar vooral: hoe je QA werkbaar, zichtbaar en waardevol maakt.
Waar staat QA voor?
QA staat voor Quality Assurance, oftewel kwaliteitsborging binnen een organisatie. Het richt zich op het systematisch waarborgen van kwaliteit door processen, procedures en preventieve maatregelen in te richten vóórdat een product of dienst bij de klant komt.
Wat doet QA precies?
Quality Assurance is een proactieve aanpak die fouten voorkomt in plaats van ze alleen op te sporen. Denk aan audits, richtlijnen, checklists en continue verbetering. QA voorkomt fouten door processen slim in te richten, risico’s te analyseren en mensen op te leiden.
Waar wordt QA toegepast?
QA is cruciaal in sectoren als:
Voeding en farmacie (denk aan HACCP, GMP)
Techniek en automotive (zoals ISO 9001)
IT (bijv. softwarekwaliteit en testautomatisering)
Waarom is QA belangrijk?
Het verhoogt klanttevredenheid, voorkomt kosten door fouten en versterkt je reputatie. Goed werkende QA maakt je organisatie schaalbaar, betrouwbaar en wettelijk compliant.
Wat is het verschil tussen QA, QC en CQI?
Quality Assurance (QA) richt zich vóór de productie en voorkomt fouten door richtlijnen, audits en training.
Quality Control (QC) screent ná productie of procesuitvoering of de output voldoet aan de kwaliteitsnormen.
Continuous Quality Improvement (CQI) is een doorlopende cyclus van verbeteren, analyseren en bijsturen (bijv. met PDCA).
Wat zijn de voordelen?
Minder faalkosten door tijdig signaleren van tekortkomingen.
Betere klanttevredenheid door consistente kwaliteit en leverbetrouwbaarheid.
Efficiëntieverbetering: processen worden geoptimaliseerd en verspilling verminderd.
Implementatie van QA in 5 stappen
Risicoanalyse uitvoeren (bijv. FMEA)
Processen documenteren en standaardiseren
Audits en inspecties plannen
Training en communicatie inzetten
Resultaten monitoren en verbeteren (CQI)
Wat is QA in management?
QA in management betekent het strategisch integreren van kwaliteitsprincipes in de bedrijfsagenda en besluitvorming. Het gaat om strategieën, KPI’s en cultuur die kwaliteit structureel ondersteunen op bestuurs- of directieniveau.
Wat betekent dat concreet?
Management stelt doelen zoals foutloze levering, klanttevredenheid en lagere faalkosten. QA wordt dan ingezet als middel om deze doelen te bereiken, niet als verplicht nummer, maar als performanceverbeteraar.
Hoe geeft management invulling aan QA?
KPI’s instellen op kwaliteit en klanttevredenheid
QA-teams betrekken bij besluitvorming
Periodiek evalueren van kwaliteitssystemen
Management dat QA serieus neemt, voorkomt dat het een “papieren tijger” wordt. Ze zorgen dat kwaliteit écht leeft in de organisatie.
Wat onderscheidt een goede QA/QC manager?
Een effectieve QA/QC-manager combineert technische expertise met leiderschap, communicatie en organisatievaardigheden. Hij of zij kan data vertalen naar actie, compliance verbinden aan strategische impact en draagvlak creëren binnen alle lagen van de organisatie.
Essentiële vaardigheden van een QA/QC-manager
Een QA/QC-manager bezit diepgaande kennis van kwaliteitsnormen (zoals ISO 9001, GMP of HACCP) én begrijpt hoe processen in productie of dienstverlening werken. Dit inzicht stelt ze in staat om kwaliteitsproblemen vroegtijdig te herkennen, oorzaken te analyseren en gerichte verbeteracties te coördineren. Door samen te werken met engineers, operators en management, worden oplossingen breed gedragen en geïmplementeerd.
Daarnaast laat een goede QA/QC-manager duidelijk leiderschap zien. Ze kunnen mensen meenemen in veranderingen, overtuigen op basis van feiten en zorgen voor betrokkenheid. Denk aan het faciliteren van toolboxmeetings, trainingssessies of audits, en aan het aansturen van continu verbetertrajecten (zoals PDCA-cycli). Dat vraagt communicatiekracht, empathie en het vermogen om te bouwen aan vertrouwen.
Effectieve managers koppelen QA/KC aan KPI’s: kwaliteitskosten, percentage non-conformiteiten, klanttevredenheid en doorlooptijden. Ze monitoren deze data consequent, trekken conclusies en rapporteren transparant aan het hoger management. Op die manier staat QA in het hart van besluitvorming.
Tot slot beschikt een QA/QC-manager over organisatorische talents. Ze waarborgen documentbeheer, leiden interne/externe audits, implementeren standaarden en zorgen voor monitoringtools. Goed georganiseerde processen zijn de ruggengraat van blijvende kwaliteit en continuïteit binnen elke organisatie.
Wat maakt iemand écht goed?
Ze begrijpen processen én mensen. Ze bouwen bruggen tussen afdelingen, motiveren teams en zorgen dat kwaliteit niet iets is dat je “moet doen”, maar “wil doen”.
Wat is de rol van QA binnen een organisatie?
De rol van QA binnen een organisatie is om te zorgen voor voorspelbare, betrouwbare en conforme dienstverlening of productie, waarbij klantvereisten centraal staan. QA voorkomt fouten in plaats van ze pas achteraf te signaleren.
Belangrijke taken van QA:
Opstellen van processen en kwaliteitsnormen
Uitvoeren van interne audits
Trainen van personeel in kwaliteitsdenken
Rapporteren van afwijkingen en opvolging regelen
Samenwerking met QC en productie
QA richt zich op processen en preventie; QC op output en meting
Gezamenlijk zorgen ze voor productfeilbaarheid én procesbetrouwbaarheid
Hoe draagt QA bij aan succes?
QA zorgt voor rust, duidelijkheid en klanttevredenheid. Minder fouten betekent minder herstelwerk, minder klachten en een betrouwbaarder product, wat weer leidt tot betere marges en sterkere klantrelaties.
Voordelen voor de organisatie
Verhoogde klanttevredenheid door minder fouten
Kostenreductie door preventieve kwaliteitsmaatregelen
Verbeterde merkreputatie en leverbetrouwbaarheid
Schaalbaarheid door gestandaardiseerde kwaliteitssystemen
Kortom: QA fungeert als kwaliteitsdrijvende kracht, die er zorgt voor voorspelbaarheid, naleving en resultaatgericht werken.
Waarom zijn sommige afdelingen moeilijk te overtuigen van kwaliteit?
Afdelingen als operators of techniek ervaren QA soms als extra werk, abstract en weinig relevant. Ze zien procedures als obstakels in plaats van ondersteuning, vooral als ze geen directe voordelen zien.
Wat QA’ers zelf zeggen: resultaten uit onze LinkedIn-poll
Onder onze ruim 12.000 volgers op LinkedIn vroegen we: “Wie is volgens jou het lastigst te overtuigen over kwaliteit?”
De resultaten spreken boekdelen, vooral voor wie in de praktijk werkt met kwaliteitsborging:
Operators: 21%
Teamleiders: 11%
Technische dienst (TD): 20%
Management: 48%
(bron: Linkedinpoll van Morgan Green)
Met name de uitkomst dat management het lastigst te overtuigen is (48%), zet aan tot denken. Terwijl QA vaak als een technische of operationele verantwoordelijkheid wordt gezien, blijkt juist strategische verankering in de boardroom het grootste obstakel.
Deze inzichten onderstrepen het belang van:
Draagvlak creëren op alle niveaus
Kwaliteit koppelen aan strategische KPI’s
Management betrekken bij audits, resultaten én successen
Waar komt die weerstand vandaan?
Procedures voelen als administratieve last,
Perceptie dat QA ‘inputs’ vertraagt of extra werk oplegt
Doelen van QA zijn niet altijd zichtbaar op de werkvloer
QA wordt top-down opgelegd zonder dialoog
Kijk op QA als ‘something compliance’ zonder kwaliteitsimpact
Gebrek aan betrokkenheid bij procesontwikkeling
Hoe kun je dit oplossen?
Betrek afdelingen bij kwaliteitsdoelen (co-creatie)
Maak procedures praktisch en begrijpelijk
Laat resultaten van QA-inspanningen zien (zoals minder storingen of fouten), Dagelijkse KPI-feedback
Pilots en quick wins: bewijs de waarde van QA op korte termijn
Concrete voordelen per doelgroep
Voor operators: minder storingen, hogere uptime
Voor techniek: veilig onderhoud, minder calamiteiten
Voor teamleiders: meetbare prestatieverbetering
Weerstand verdwijnt als QA een hulpbron wordt, geen controlepost.
Veelgestelde vragen over kwaliteitsborging en QA
1. Wat houdt kwaliteitsborging in?
Kwaliteitsborging (Quality Assurance) betekent dat je processen systematisch inricht, beheert en verbetert om constante kwaliteit te garanderen. Het doel is om fouten te voorkomen in plaats van achteraf te corrigeren. Denk aan werkinstructies, audits, risicoanalyses en training van medewerkers. In sectoren zoals de voedingsmiddelenindustrie of farma is QA onmisbaar voor veiligheid én naleving. Meer weten over veranderende regelgeving? Lees: EU Voedselveiligheidswetgeving 2026 – wat verandert er?
2. Is een kwaliteitsborger verplicht?
In sommige sectoren, zoals de bouw (Wkb), farmacie of voedingsmiddelenindustrie, is een kwaliteitsborger wettelijk verplicht. Ook in andere branches kan het een vereiste zijn vanuit certificering of klantafspraken. De kwaliteitsborger is onmisbaar in complexe productieomgevingen waar voedselveiligheid, duurzaamheid of traceerbaarheid een rol speelt. Tip: bekijk ook de impact van nieuwe QA-regelgeving rond AI-compliance in Europa.
3. Wat is het salaris van een quality manager?
Een quality manager verdient gemiddeld tussen de €3.800 en €6.000 bruto per maand, afhankelijk van sector, ervaring en verantwoordelijkheden. In gereguleerde sectoren zoals voeding, chemie of pharma liggen salarissen vaak hoger. Wil je weten waar de best betaalde QA-jobs in food zitten? Bekijk onze blog: Topbanen in de voedingsindustrie: best betaald & meest gewild
4. Waar staat de afkorting QC voor?
QC staat voor Quality Control, oftewel kwaliteitscontrole. Dit houdt in dat je via inspecties, tests en metingen controleert of een product of dienst aan de gestelde eisen voldoet. QC kijkt naar de output, waar QA zich richt op het proces.
5. Waar is ISO 9001 voor bedoeld?
ISO 9001 is een internationale norm voor kwaliteitsmanagementsystemen. Het helpt bedrijven gestructureerd te werken aan klanttevredenheid, risicobeheersing en continue verbetering. ISO-certificering is vaak een vereiste voor aanbestedingen en internationale samenwerking.
6. Wat wordt er bedoeld met HACCP?
HACCP staat voor Hazard Analysis and Critical Control Points en is een systeem voor voedselveiligheid. Het analyseert risico’s in productieprocessen en stelt kritieke controlepunten vast. HACCP is verplicht voor alle bedrijven die voedsel produceren, verwerken of verpakken.
7. Wat houdt GMP in?
GMP betekent Good Manufacturing Practices en omvat richtlijnen voor hygiënische, veilige en gecontroleerde productie in o.a. farma en voeding. GMP zorgt ervoor dat elk product voldoet aan veiligheids- en kwaliteitseisen. Bedrijven met GMP-certificering tonen aan dat zij grip hebben op elk aspect van het productieproces, van grondstof tot eindproduct.